کتیرا صمغ و شیره ی خشک شده گیاهی به نام “گون” است که گونه های مختلفی
دارد که به صورت درختچه یا گیاهان علفی چند ساله و یکساله می باشند و در
اکثر نقاط ایران می روید
کتیرا صمغی است که از ساقه گون گرفته می شود این صمغ خودبخود و یا
معمولاً بر اثر شکافی که به ساقه گون وارد می شود جاری می گردد و پس از مدت
کوتاهی خشک می شود که آن را جمع آوری کرده و به دو صورت عمده در بازار
عرضه می کنند
زمان جمع‌آوری کتیرا:
کتیرا
در نیمه دوم تابستان از گیاه 2 ساله بهره‌برداری می‌شود . خاک اطراف یقه
گیاه را تا عمق cm5 خالی می‌کنند و در قسمت بدون حفاظ توسط یک چاقوی تیز،
شکاف طولی ایجاد کرده سپس بوسیلۀ یک قطعه چوب شبیه گوه با فشار شکاف باز
می‌کنند تا صمغ به راحتی تراوش شود به دو صورت عمده در بازار عرضه میگردد.
یک نوع کتیرای زرد است که مانند تارها و یا نوارهای پیچیده و دودی‌شکل است و
دیگری کتیرای سفید است که به شکل پارچه عریضی می‌باشد و اطراف یا وسط آنها
برآمده است.
موارد استعمال کتیرا:
کتیرا اثر درمانی معینی در پزشکی ندارد. در داروسازی به مصارف تهیه موسیلاژ و گرد کتیرا و همچنین تهیه قرص‌های مختلف می‌رسد. بعلاوه چون داروئی است امولسیون دهنده جهت معلق نگهداشتن گردهای داروئی غیرمحلول در آب به کار می‌رود. کتیرا ممکن
است به فرآورده‌های داروئی کم کننده وزن بدن و یا به عنوان ملین‌های
افزاینده حجم به فرآورده‌های داروئی ضد یبوست اضافه شود. همچنین به عنوان
نرم‌کننده و تسکین دهنده در فرآورده‌های آرایشی ـ بهداشتی و به عنوان سوسپانسیون‌کننده و امولسیون کننده و به هم چسباننده در صنایع داروئی مورد مصرف قرار می‌گیرد . مصارف صنعتی کتیرا خیلی زیاد است.
خواص درمانی و روش مصرف کتیرای زرد
در گذشته های نه چندان دور که شامپوهای امروزی وجود نداشت، مردم آن روزگاران از موادی مانند سدر و کتیرا برای شستشو و همچنین تقویت موهای سر خود استفاده می کردند که بد نیست اشاره ای در ادامه به روش مصرف و همچنین خواص درمانی آن داشته باشیم.
تقویت کننده موهای خشک : مقدار یک قاشق مرباخوری کتیرای زرد را پس از آسیاب کردن با یک استکان آب مخلوط و هم بزنید به مدت 1 الی 2 ساعت به حال خود رها کنید تا کاملا آب را جذب کرده و آماده شود مقدار یک سر شیشه از شامپویی که به صورت روزانه برای شستشوی سر استفاده می کنید به کتیرای آماده شده اضافه کرده و در حمام سر خود را با مخلوط بدست آمده بشویید این ترکیب یکی از بهترین شوینده ها برای موهای خشک است.
تقویت کننده موهای معمولی و چرب : مقدار 2 قاشق سدر را با 1 قاشق کتیرای آسیاب شده مخلوط و با 1 لیوان آب هم بزنید به مدت 1 الی 2 ساعت به حال خود رها کنید تا کاملا آب را جذب کرده و آماده شود مقدار یک سر شیشه از شامپویی که به صورت روزانه برای شستشوی سر استفاده می کنید به کتیرای آماده شده اضافه کرده و در حمام سر خود را با مخلوط بدست آمده بشویید این ترکیب یکی از بهترین شوینده ها برای موهای چرب است.
خواص درمانی و روش مصرف کتیرای صدفی
ضد سرفه و خلط آور : کتیرا که برای درمان سرفه های خشک و حتی برای صاف نمودن صدا دارای سابقه طولانی در طب سنتی است و در بسیاری از موارد به همراه ترکیباتی برای درمان گلو درد و سرفه های خشک مورد مصرف قرار گرفته است. مقداری کتیرا را در آب جوش یا شیر بز مخلوط کرده و پس از حل شدن در آب میل شود.
روده و معده : با روغن کاری روده ها مانع از طولانی شدن زمان توقف مدفوع در روده می شود برای این کار کافی است مقداری کتیرا را در آب به مدت 1 ساعت خیس کرده پس از طی شدن این مدت قبل از هر وعده غذایی میل نمایید.
عفونت و دندان درد : مقداری از کتیرای برگ را روی محل درد قرار داده و نگهدارید این عمل حتی باعث باز شدن محل عفونت در لثه و جذب و در نهایت درمان عفونت دندان می شود.
روش تهیه ژل کتیرا برای حالت دادن مو : مقدار 5 گرم کتیرا صدفی را به همراه یک لیوان آب جوش هم بزنید تا کاملا آب را جذب و سفت شود سپس ژل بدست آمده را پس از خنک شدن داخل پمپ و یا بطری خالی بریزید و به دفعات استفاده کنید.
در هنگام خرید کتیرا به تمیزی و رنگ شفاف آن دقت کنید. این رنگ هر چه سفید تر و شفاف تر باشد از نظر قیمت گران تر بوده و دارای کیفیت بالاتری نیز هست.
با توجه به این که ژل تهیه شده از کتیرا و آب ممکن است پس از مدتی خراب شود، بهتر است اولا آن را دور از گرما نگه داشت و ثانیاً اگر پمپ خالی در دسترس دارید که قبلا از ژل کتیرا پر بوده و حالا خالی شده است ژل تهیه شده را داخل پمپ ریخته و استفاده نمایید تا هوای کمتری به آن رسیده و در نتیجه مدت زمان بیشتری بتوان ار آن نگهداری و استفاده کرد .
هر چه مقدار آب بیش تری به کتیرا اضافه شود، محلول به دست آمده دارای غلظت کم تری خواهد شد.
علی یوسفی نسب : این تصویر رو برام فرستادند و گفتند «یه درختچه کتیرا 80 سال طول میکشه تا بالغ بشه ، قدیم هر بوته رو سه الی چهارتا تیغ میزدن نه بیشتر و قدیمی ها سالهای بی باران تیغ نمیزدن چون درختچه خشک میشد ولی الان میرن کتیرا و به کوچیک وبزرگ کتیرا رحم نمیکنند ... »
خواستم بگم هم روستایی های عزیز ! شرایط اقتصادی رو میدونم ، میدونم کشاورزی بی رونق شده ، خشکسالی پدر باغ ها رو در آورده ، هزینه های زندگی هر روز داره میره بالا ، میدونم دزدی و فساد هم کم نیست و این حرص آدم رو در میاره! و شاید این استفاده ی از مواهب طبیعت و در آمد کمش برای یه عده محدود یه راه باشه برای کاستن از فشار زندگی
ولی ، ولی ، حواسمون به طبیعت باشه ، تا به اضطرار نیوفتادیم توی این خشکسالی به طبیعت دست نزنیم ، اگه هم رفتیم به شکل اصولی از طبیعت برداشت کنیم ، به گیاهان و حیوانات رحم داشته باشیم ، چند تومن کمتر و بیشتر ارزش این رو نداره که یه بوته رو خشک کنیم ، یه حیوان رو از طبیعت بگیریم و آواره کنیم ...
شکستن یه شاخه سبز طبق قواعد اسلام کمتر از شکستن بال فرشته ها نیست ، شکار حیوانات اگر برای تفریح باشه شرعا حرامه ...
